تأثیر آموزه های تصوّف بر مقتل نگاری واعظ کاشفی در روضه الشّهداء

نویسندگان

عباس برومند اعلم

استادیار گروه تاریخ /دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) عباس حسن خانی

دانش آموخته حوزه علمیه و کارشناس ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی (نویسنده مسئول مقاله)

چکیده

چکیده هم­زمان با بسط اندیشه­های صوفیانه در جهان اسلام از قرن هفتم هجری به بعد و نزدیکی تصوّف و تشیّع به یکدیگر، رویکردهای صوفیانه در مقتل نگاری کربلا به مانند برخی دیگر از مکتوبات دینی و تاریخی وارد شد. این مطلب بامطالعه ی متون مکتوب این دوره و ردیابی شاخصه های اندیشه­ی تصوّف در این متون قابل بررسی است. در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر پژوهش کتابخانه­ای به این سؤال پاسخ داده شود که مقتل روضه‍ الشهدا نگاشته ی حسین واعظ کاشفی- قرن دهم هجری- به عنوان یکی از مقاتل مهم و مشهور واقعه ی کربلا، از اندیشه های صوفیانه چه تأثیراتی پذیرفته است؟ در پاسخ مدعای این نوشتار این است که روضه‍ الشهدا که به زبان فارسی نگاشته شده و شامل مناقب و مصائب اهل بیت (ع) خصوصاً امام حسین (ع) است با توجّه به گرایش واعظ کاشفی به طریقت نقشبندی، کاملاً متأثر از گفتمان صوفیانه است؛ به گونه ای که ویژگی های اندیشه ی تصوّف در مباحث مختلفی که نویسنده به آن ها اشاره می کند آشکار است. تأثیرپذیری از مقولات صوفیانه حتی باعث برخی تحریفات در روایت واقعه ی کربلا در این کتاب شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تأثیر آموزه‌های تصوّف بر مقتل‌نگاری واعظ کاشفی در روضة الشّهداء

  چکیده هم­زمان با بسط اندیشه­های صوفیانه در جهان اسلام از قرن هفتم هجری به بعد و نزدیکی تصوّف و تشیّع به یکدیگر، رویکردهای صوفیانه در مقتل‌نگاری کربلا به‌مانند برخی دیگر از مکتوبات دینی و تاریخی وارد شد. این مطلب بامطالعه‌ی متون مکتوب این دوره و ردیابی شاخصه‌های اندیشه­ی تصوّف در این متون قابل بررسی است. در پژوهش حاضر سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر پژوهش کتابخانه­ای به این سؤال پاسخ...

متن کامل

نکته هایی چند دربارة کمال الدین حسین واعظ کاشفی

کمال الدین حسین واعظ کاشفی، یکی از برجسته ترین فرهنگ مردان سدة نهم ق / پانزدهم م و از نمایندگان جریانهای فکری- فرهنگی عصر خود به شمار می آید. بررسی شخصیت و زندگی او مخصوصاً از چند جهت اهمیت دارد. او که در هرات سنی نشین زندگی می کرد، دارای گرایشهای شیعی بسیار پررنگ بود و از پرکارترین نویسندگان روزگار خود به شمار می آمد و از شناخته ترین واعظان زمان خود بود. او به عنوان عالمی مفسّر، منجم و ریاضی دا...

متن کامل

واکاوی اندیشه سیاسی – مذهبی ملاحسین واعظ کاشفی (910-820ق.)

ملا حسین واعظ کاشفی (910-820ق.) ، یکی از بر جسته ترین نمایندگان جریان های فکری – فرهنگی سده نهم هجری است.او در زمینه های مختلفی همچون تعامل دین و سیاست، آثار با اهمیتی پدید آورده است. آنچه بر اهمیت واکاوی اندیشه سیاسی –مذهبی کاشفی می‌افزاید آن است که، کاشفی در یکی از مراکز مهم شیعیان خراسان (سبزوار) متولد و در یکی از مراکز مهم اهل سنت شرق ایران (هرات) ، با سیاستمداران و فرهنگ دوستانی همچون سلطا...

متن کامل

سیرتکاملی مقتل نگاری با تکیه بر مقتل نگاران اصحاب امامان معصوم(ع)

مقتل‌نگاری از شاخه‌‌های مهم تاریخ‌نگاری و مورد اعتنای همه فرق اسلامی است، که با تلاشی همگانی و رویکردهایی متفاوت بالنده شد. پژوهش حاضر مقتل‌نگاری را با رویکردی علمی ـ تحلیلی تا قرن سوم و با تکیه بر نقش اصحاب امامان شیعه^ بررسی می‌نماید. در این آمایش با استفاده از شیوه تاریخی، ذهن‌شناسی مؤلفان (به‌معنای نوعی راهیابی به آرا و تفکرات آنان، با مطالعه آثار و شرح حال‌‌ها برای گمانه‌زنی درباره شیوه نگ...

متن کامل

مطالعه ی تطبیقی نقاشی های عاشورایی حسن اسماعیل زاده با متن مقتل روضه الشهدا

این مقاله به بررسی تاریخی روایات ترسیم شده در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای با موضوع عاشورا می‌پردازد و طی یک مطالعه‌ی تطبیقی، آن‌ها را با مقتل روضه الشهدا مقایسه می‌کند. در نقاشی‌های قهوه خانه‌ای، شاهد تجمع تعداد زیادی از روایات در یک اثر هستیم؛ که در مورد منشاء و چگونگی پیدایش آن‌ها اطلاع دقیقی در دست نیست و به نظر می‌رسد که سرمنشاء بسیاری از آن‌ها را می‌توان در حوادث تاریخی، مرثیه‌ها و سوگواری‌ها‌...

متن کامل

نکته هایی چند دربارة کمال الدین حسین واعظ کاشفی

کمال الدین حسین واعظ کاشفی، یکی از برجسته ترین فرهنگ مردان سدة نهم ق / پانزدهم م و از نمایندگان جریانهای فکری- فرهنگی عصر خود به شمار می آید. بررسی شخصیت و زندگی او مخصوصاً از چند جهت اهمیت دارد. او که در هرات سنی نشین زندگی می کرد، دارای گرایشهای شیعی بسیار پررنگ بود و از پرکارترین نویسندگان روزگار خود به شمار می آمد و از شناخته ترین واعظان زمان خود بود. او به عنوان عالمی مفسّر، منجم و ریاضی دان...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ نامه ایران بعد از اسلام

جلد ۵، شماره ۱۰، صفحات ۱-۳۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023